Kimyasal Etikilesim

KİMYASAL TÜRLER VE ETKİLEŞİMLER

Doğada bulunan maddelerin birtakım ortak özellikleri vardır. Maddelerin kütleleri, hacimleri, tanecikli yapıları ve

eylemsizlikleri onların ortak özellikleridir.

I. Kimyasal Türler

Doğada bulunan bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin özelliğini gösteren en

küçük yapıtaşları olan taneciklere kimyasal tür denir. Maddeyi oluşturan tanecikler

farklı türlerde olabilmektedir. Kimyasal türleri atom, molekül, iyon ve radikal olarak

gruplayabiliriz.

a. ATOM: Bir elementin tüm özelliklerini taşıyan en küçük yapıtaşına atom denir.

Elementlerin bir kısmı doğada atomlar halinde bulunurken, bir kısmı da element

molekülleri ya da bileşikler halinde bulunurlar. Soygazlar doğada atomik yapıda

bulunurken, oksijen elementi O2 molekülleri halinde, Na elementi ise bileşikler halinde

bulunur. Örneğin, NaCl bileşiği kimyasal yöntemlerle ayrıştırıldığında Na metalini

atomik yapılı olarak elde edilir.

Soygazlar kararlı yapıdaki elementlerdir. Son enerji seviyelerindeki orbitalleri tam dolu

olduğundan bileşik yapma istekleri yoktur. Bu nedenle doğada tek atomlu gaz halinde

bulunurlar.

b. İYON: Elektron sayısı ve proton sayısı arasında fark bulunan atomlara iyon denir. Pozitif yüklü iyonlara katyon,

negatif yüklü iyonlara anyon denir. Pozitif yüklü iyonlarda proton sayısı elektron sayısından fazla, negatif yüklü iyonlarda ise elektron sayısı proton sayısından fazladır. İyonlar tek atomlu olabildiği (Na+, Cl-) gibi, çok atomlu(kök) iyonlar halinde de olabilirler. Doğadaki çeşitli maddeler iyonların bir araya gelmesiyle (sodyum klorür bileşiği Na+veCliyonlarından oluşur) oluşurlar.

c. MOLEKÜL: Element atomlarından bir kısmı kararsız elektron yapılarını kararlı hale getirebilmek için kendi atomları arasında ya da başka element atomları ile elektron ortaklaşması kurarak kovalent bağ oluştururlar. En az iki atomun kovalent bağ yaparak oluşturdukları nötr atom gruplarına molekül denir. Biraraya gelen atomlar aynı elemente ait ise element molekülü, farklı elementlere ait ise bileşik molekülü oluşur. Aşağıda görüldüğü gibi H2, O2, N2, Cl2, P4, S8gibi moleküller aynı atomlardan oluştuğu için element molekülleri, H2O, CO2, N2O, C6H12O6 gibi moleküller farklı atomlardan oluştuğu için bileşik molekülleri olarak sınıflandırılırlar.

d. RADİKAL: Ortaklanmamış elektron bulunduran atom, iyon, ya da moleküllere serbest radikal denir. Radikal halde bulunan maddeler kararlı hale geçmedikleri için kimyasal tepkimeye girme istekleri çok fazladır. Radikaller atomik radikaller(H∙), iyonik radikaller ve moleküler radikaller(∙NO, ∙NO2) olarak üç gruba ayrılabilirler. Yanda bir moleküler radikal olan metil radikali görülmektedir. Yapılarında bulunan ortaklanmamış elektronlarından dolayı radikallerin tepkimeye girme istekleri çok fazladır. Radikaller ya da serbest radikaller genellikle tepkimelerin ara basamaklarında oluşan kararsız yapılardır. Aktif oldukları için tepkimeyi hızlandırıcı etkileri vardır.

I. Kimyasal Türler Arasında Etkileşim

Kimyasal tür olarak adlandırdığımız maddeler bir araya gelerek yeni kimyasal türler oluşturabilir.Bir atom ve iyon türleri arasında gerçekleşen tepkime sonucunda yeni iyon ve molekül türleri oluşabilir.

3 Cu(k) + 8 + 8 → 3 + 6 + 2 N + 4 H2

İyonlar bir araya gelerek yeni maddeler oluşturabilir veya iyonik maddeler çözelti oluşturduklarında iyonlarına ayrışabilirler.

Farklı moleküller kimyasal tepkimeler sonucunda yeni moleküller oluşturabilir. Radikallerin etkileşmeleri sonucunda yeni türler oluşabilir

Kimyasal Türler arasında Bağ oluşumu

Kimyasal türler birbirleriyle etkileştiklerinde en dış enerji katmanlarındaki elektronlar arasında bir etkileşim gerçekleşir. Bir atomun elektron bulutu ile diğer atomun çekirdeği arasında çekme kuvveti oluşurken, iki atomun çekirdekleri arasında ya da iki atomun elektron bulutları arasında itme kuvveti oluşur. İtme ve çekme kuvvetleri aynı anda gerçekleşir. Çekme kuvveti itme kuvvetinden fazla ise kimyasal türler arasında bağ oluşumu gerçekleşir. Kimyasal bağ oluşumuna neden olan bu tür etkileşime güçlü etkileşim adı verilir. İtme kuvveti çekme kuvvetinden fazla olduğunda kimyasal türler arasında bağ oluşmaz. Bu nedenle oluşan etkileşimler zayıf etkileşim olarak adlandırılır. Zayıf etkileşimlere fiziksel bağ denir.Kimyasal türler arasındaki etkileşimlerin sınıflandırılması aşağıda gösterilmiştir.

-----Sitemizin Bu Sayfasındaki Bilgiler Henüz Tamamlanmadı En Kısa Zamanda Tamamlayacagız.----